Neden ışık ve sesi aynı anda algılarız. Oysa ışık sesten kat kat hızlıdır.

Hemen hemen her insanda olan bir özellikten sizlere bahsetmek istiyorum buna ben özellik diyorum ama unutmamak lazım insan dengeli bir elektro biyokimyasal bir makinedir bunun farkına varmanız için elinize şuanda bakın yukarı kaldırın ve detayları incelemeye başlayın kasların nasıl hareket ettiği hangi dengelerin sağlandığı beynimizin o eylemi gerçekleştirebilmek için hangi komutları sırası ile uyguladığını düşünün bir parmak hareketinin bile inanılmaz bir düzen ile çalıştığının farkına varın

Bu yazımda size algılarımızın nasıl biz fark etmeden beynimizin içinde bir paket olarak bize sunulduğuna bir örnek vererek yazıma devam edeceğim. Mesela hepimiz film izleriz aksiyon filmlerinde teknolojinin gelişmesi ile birlikte bir çok efektlerinde çoğaldığını görmekteyiz gerçeğe ne kadar yakın olursa görsel algılarımızın da o kadar hoşuna gider buna örnek vermek gerekirse iyi bir yönetmen aksiyon filmlerinde detaylara dikkat eder ve izleyicinin beğenisini kazanmak için film süresinde bu detayları bize sunar bir çoğunun farkına varmayız ama detaylar beynimizin gerçeklik yapısına ne kadar uygunsa çekilen sahne o kadar hoşumuza gider. Örnek detaylardan birisi bir aksiyon filminde bir silah ateşlendiği zaman önce ışık gelir sonra ses en son mermi yönetmen bu fizik kuralını bildiği için sahneyi ona uygun çeker ve gerçeklik algısını birebir verir. Buraya kadar her şey normal ama atladığımızın bir detay daha var ve hayatımızın

Tamda filmlerdeki detaylar gibi önce ışık sonra ses en son maddesel etkileşim. Şimdi bana eşlik edip parmağınızı şıklatmanızı istiyorum ve evet bingo  önce gördünüz ışığın sayesinde sonra sesi duydunuz ve en son parmaklarınız birbirine çarptı. Ama nasıl olur parmaklar birbirine çarpmadan ses gelmez dediğinizi ve bu tezi biraz saçma bulduğunuzu var sayarak hemen bir açıklama ile devam ediyorum. Burada eylemin beyindeki algılama sırasını ele alıyoruz. Bu sıralama fizik kurallarına göre değişmesi imkânızdır. Şimdi düşüncelerinizi mikroskoba çevirip olaya bakmanızı öneriyorum. Bu eylemi büyüttüğünüz de bu sıralamanın değişmediğini göreceksiniz siz parmağınızı şıklatma onayınızı beyninize verdiğinizde aslında sıralama kurulmuştu. Önce eylemi gördünüz sonra sesini duydunuz en son parmağınız etkileşime girdi. Sizleri paradoksa düşürmeden neden böyle olduğuna bir örnek dağa vereyim Tv programında bir canlı yayın düşünün olaylar gerçekleşir ve bağlantı ağında bir gecikme vardır ama canlı yayın akışını biz o gecikmenin farkına varmadan izleriz. İşte beynimizin mükemmel bir özelliği de eylemleri sırası ile gecikme yaratmadan algılamamızı sağlamasıdır.

Ez cümleye gelecek olursak eylemler oluyor ve beynimiz bu eylemleri fizik kurallarına göre düzenleyip algılamamızı sağlıyor mükemmel bir özellik biz aynı anda işitiyoruz. Uzaktan gelen bir mermi gibi olduğunu düşünsenize aynı anda oturup kalkıyoruz mesela şuanda klavyenin sesleri tıkır tıkır beynimin içinde bağlantının kopuk gelmesi ve algılamada gecikme olması tamamen kaos içinde bizi çıkmaza sürükleyecekti.

Resim Kaynakları

1. Görsel:https://pixabay.com/tr/illustrations/yapay-zeka-ai-robot-droid-2228610/
2. Görsel:https://pixabay.com/tr/illustrations/zihin-beyin-zihniyet-alg%C4%B1-544404/
3. Görsel:https://pixabay.com/tr/photos/silah-keskin-ni%C5%9Fanc%C4%B1-t%C3%BCfek-askeri-726344/
4. Görsel:https://pixabay.com/tr/photos/g%C3%BCne%C5%9F-sistemi-big-bang-11188/