Geleceği inşa etmek

Tarih sayfaları; zaferler, yıkımlar, öncüler, kahramanlar ve hainlerle doludur. İnsanlığın varoluşundan bugüne, yazılmakta olan tarihin bizlere gösterdiği en önemli olay, çağı yakalayabilen ülke ve toplumların her alandaki ilerlemeleri kaçınılmaz olmuşken; bunun tersinin yaşandığı ülke ve toplumlar önce duraksamış, ardından gerilemiş ve nihayetinde dağılıp gitmişlerdir.

Peki, çağa nasıl ayak uydurulabilir? Bunu sağlamak için toplumların, eğitim konusunun üzerinde önemle durmaları gerekmektedir. İyi bir eğitimle yetişmiş nesiller, yaratıcı zekâ ve bilgiyi harmanlayıp yeniliklerin öncüsü olabilecek yetkinliğe sahiptir. Öncülüğün cesareti ve gerekli desteklerin sağlanması sayesinde, çağın gereklerini karşılayan bağımsız bir teknoloji ve özgün bir üretim ağı geliştirilebilir. Bununla beraber, geleceğe yönelik atılacak adımları da belirlemek mümkün hale gelir. Bunları sağlayamadığınız takdirde ise yeni nesiller standart hayallere ve hayat gayelerine sahip olacaktır. Bu da atılım yerine, yerinde saymaya ve gerilemeye sebep olacaktır.

Bu yazımızda bir öncüden bahsetmek gereği duydum. İsmi Nuri Demirağ… Kendisi Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları inşaatının ilk müteahhitlerindendir. Türkiye’nin 10 bin km'lik demiryolu ağının 1250 km’lik bölümünün inşasını gerçekleştirmiş ve bu nedenle kendisine Mustafa Kemal Atatürk tarafından “Demirağ” soyadı verilmiştir. Türkiye’de ilk uçak fabrikasının kuruluşu, ilk sigara kâğıdı üretimi, ilk yerli paraşüt üretimi gibi ilkleri gerçekleştiren, İstanbul Boğazı üzerine köprü yapılması, Keban’a büyük bir baraj yapılması düşüncelerini ilk kez gündeme getiren kişidir. Özellikle havacılık sanayisinde başarıları ile anılır.

Devrin en zengin iş adamı olan Demirağ, 1936 yılında uçak fabrikasını kurma girişimine başladı. O yıllarda ordunun uçak ihtiyacı halktan ve zengin iş adamlarından toplanan bağışlarla karşılanmaktaydı. Kendisinden, uçak satın almak için başlatılan bir bağış kampanyasına katılması istendiğinde “Benden bu millet için bir șey istiyorsanız, en mükemmelini istemelisiniz. Mademki bir millet tayyaresiz yaşayamaz, öyleyse bu yaşama vasıtasını başkalarının lütfundan beklememeliyiz. Ben bu uçakların fabrikasını yapmaya talibim.” sözleriyle karşılık verip hemen çalışmalara başlar. Test alanları ve atölye kurdu, pilot yetiştirmek amacıyla İstanbul’da Gök Okulu ve hiçbir ilçesinde ortaokul okul olmayan Sivas’ta Gök Ortaokulu’nu açtı. Bu okullarda öğrencilerin tüm masraflarını da karşıladı. Gök Okulu 290 pilot yetiştirdi.

1936 yılında, ilk yerli tek motorlu uçak olan Nu.D-36, 1938 yılında ise çift motorlu 6 kişilik yolcu uçağı Nu.D-38’i üretti. Nu.D-38, 1944 yılında dünya havacılığı yolcu uçakları A sınıfına alındı. Nuri Demirağ, havacılık alanında çalışmalarına 1939’da Türkiye’nin ilk yerli paraşüt üretimini gerçekleştirerek devam etti. 1941’de tamamen Türk yapımı ilk uçak İstanbul’dan Divriği’ye uçtu. Nuri Demirağ’ın oğlu ve Gök Okulu’nun ilk mezunlarından olan Galip Demirağ, bu uçuşta pilot idi.

Bu başarıların neticesi ise ne yazık ki hüsranla son buldu. Önce THK uçak siparişlerini bir bahaneyle iptal etti. Ardından uçakların yurt dışına satılamaması için bir de kanun çıkartıldı. Bu yüzden sipariş alamayan fabrika 1950'li yıllarda da kapadı. İspanya, İran ve Irak’tan alınan siparişler engellendi; elde kalan uçaklar hurdacıya satıldı ve bu hikâye ülkemiz adına büyük bir kayıp olarak tarih sayfalarında yerini aldı…

Peki ya tersi gerçekleşseydi? Eminim bugün ülkemiz, uçak teknolojisinde öncü ülkelerden birisi olacaktı. Aynı zamanda sektörün etkileşimde olduğu birçok farklı mecrayı da olumlu yönde etkileyeceği sugötürmez bir gerçektir. Umarız birçok alanda, iyi bir eğitim almış donanımlı nesillerle ve yeni öncülerin önderliğinde, çağın çok ötesini hedefleyecek cesareti gösteren insanlarımıza gerekli destekler yapılarak başarmamız mümkün kılınacaktır.

Nuri Demirağ Fotoğraf Kaynağı

Uçak Haber Fotoğrafı