Yaklaşık 1 aylık bir süre zarfında Steemit'i çok detaylı bir şekilde inceleme ve katkıda bulunma şansını yakaladım. Minnow, Whale, Upvote vs. gibi kendine ait çok özel bir terminolojisi olan bu platformda bir çok post'u ve bu postların altındaki yorumları bolca okudum, inceledim. Steemit'te "var olmanın" bir psikolojisi olduğuna kanaat getirdim.

Kaynak

İNSANLARI STEEMİT'E ÇEKEN ŞEY NE?

Steemit.com'u duyan ya da oradan buradan bir şekilde haberdar olan insanların aklında beliren 2 şey var.

• Ya sisteme hemen dahil olmak ya da uzak durmak:
  Sisteme hemen dahil olup birşeyler yapmak isteyenlerden birisi de bendim. Burada en temel güdüleyici şey "PARA KAZANMAK". İnsanlar burayı duydukları ve öğrendikleri zaman ilk aklına gelen şey kesinlikle, Twitter ya da Instagram'da düşündükleri şeyle aynı değil!. Facebook kullanırken hatırlarsınız, Twitter peydahlandığında insanlar, "aaa çok ilginçmiş , Facebook'a alternatif geldi. Ünlü de olsan ünsüz de olsan istediğin şeyi hemen hemen herkesin görebileceği şekilde yayınlayabiliyorsun. Hemen bir hesap açalım." güdüsüyle hesaplarını açmıştı. Instagram'da da buana benzer bir yaklaşımla kullanıcılar platformdaki yerlerini aldı. Bu tip sosyal medya platformlarının hemen hemen her biri belli bir özellikle kendilirini kullanıcılara cazip kıldılar. Ama hiç birinde kullanıcıya somut birşey kazandırma durumu yoktu.

Fakat Steemit, cezbetmek konusunda çıtayı bir değil bir kaç seviye yukarı taşıdı. Kendisine dahil olan kişilere "para" ödeneceğini belirtti. Para da aynen yemek gibi seks gibi inanılmaz bir çekiciliğe sahiptir günümüzde. İnsanlar para verileceğini öğrendikleri an, " e zaten biz sabahtan akşama kadar Facebook'larda, Twitter'larda, Instagramlar'da fink atıyor, onu bunu paylaşıp duruyoruz. Orada harcayacağım zamanı ve enerjiyi burada Steemit'te harcarım hiç değilse cebime üç beş kuruş para girer. Ne yani taş attım da kolum mu yoruldu! " diyerek, belki de tam olarak işin felsefesini, okumadan, anlamadan hemen bir hesap oluşturdular burada.

Diğer tip insanlar da her ne kadar paranın güdüleyici özelliğinden etkileniyor da olsalar "yok ya hiç vaktim yok. İnan ne bir kelime yazabilirim, ne de şimdi o işlerle uğraşabilirim, o uzun iş. Hem kopyala- yapıştır da yasakmış baksana" diyerek bu sistemi gelişine refüze ettiler. Şimdi tam olarak bilemiyorum ama belki de dert almadılar ve en doğru olanı yaptılar. Ya da tam tersi ileride elde edecekleri çok büyük bir kazancı, fırsatı ellerinin tersleriyle bir kenara ittiler.

SİSTEME YENİ GİRENLER, UMDUKLARINI BULDULAR MI?

HAYIR!

Bu sorunun cevabı kesinlikle hayır. Çünkü yukarıda da bahsettiğim şey aslında insanların mümkün olduğunca kolay bir parayı masabaşından kazanabiliyor olmayı ummalarıydı. Yani paylaştıkları daha ilk postların hepsinde en azından 10'ar 15'er SBD gibi rakamları görmeyi arzuluyorlardı. Çünkü Feed ekranlarında en ilgi çekici iki seçenek Trending ve Hot. Bunlara giren yeni başlayan birisi 1000, 2000 hatta 3000$'lık post'ları görünce o kadar olmasa bile onun 100'de 1'i kadar kazanabileceklerini hayal ettiler. Sonuçta o paraları kazanan post da bir post ve çok da ünlü olmayan birisi tarafından yazılmış. İçeriği de öyle ahımlı şahımlı birşey değil. Her ne kadar iyi diyebileceğimiz bir sınıfa da girse, düzenli de yazılmış olsa sonuçta bir post. Kahretsin her hangi bir kişinin yazdığı her hangi bir yazı nasıl olur da 2000$ değerinde olabilir ki! Sonuçta Internette buna bin basacak milyonlarca yazı var.

İşte yeni kullanıcılar, biraz da amatörlüklerinden de olsa gerek, Steemit'i trending kısmında binlerce SBD basan postlarla dolu biryer sandıkları için ve kendileri de binlerce dolar basmayı hayal ettikleri için çok büyük hayal kırıklığı yaşıyorlar.

Ancak bazı yeniler, biraz daha inatçı oluyorlar. Ne olursa olsun yine de olsun mantığıyla, işi biraz daha derinlemesine incelemeye başlayıp o postların neden ve nasıl 1000 - 2000$'lar kazanabildiğinin derinine inerek araştırıyorlar. Tabi bu nokta da upvote bot'ları, promotion service'lar, SP delegasyonlar vs. gibi şeyleri öğreniyorlar. Bir müddet de bunlara yatırım yapmaya başlıyorlar ve adeta saksıdaki toprağa diktiği fasulyenin yeşermesini bekleyen ve hiç bıkıp usanmadan sabah, akşam başında izleyen heyecanlı çocuk gibi durmadan yolladıkları post'a bakıyorlar. Ama o da olmuyor. D.mania, D.tube deneniyor. Ama çoğu zaman o da hüsranla sonuçlanıyor!

İŞİN ÇÖZÜMÜ GERÇEKTEN KALİTELİ İÇERİK Mİ?

Minnow'cukların (ki ben de bunlardan birisi oluyorum efenim :-) o kadar çabası yine de hiç birşey getirmeyince. Minnowcuklar, Whale'lerin öğüt niteliğindeki ukalalık içeren o uzun postlarını mecburen "okumak" zorunda kalıyorlar. Balinaların yazdığı sözde "öğütlerin" hepsinin temel içeriği belli başlı 5, 6 tane şeyi yapmayı anlatıyor aslında. Bunlar belli ve klasik;

• Kaliteli İçerik,
• Arkadaş Edin Kendini Sevdir,
• SP filan yatırım yap,
• Upvote'una sahip çık ama elini de korkak alıştırma,
• Komüniteden aldığını komüniteye ver
• vs. vs.

Minnow bunların hepsini yapmaya koyuluyor. Ve ilk öğütle başlıyor kaliteli içerik üretmeye çalışmaya.. Çok doğaldır ki kaliteli içerik herkesin harcı değil. Adeta bir iş. Ve belki de saatler sürecek bir alın teri çalışmasının ürünü. Herkesin blog yazarlığı olmadığı için iyi kötü kaliteli ya da kaliteliye yakın birşeyler çıkıyor ortaya. Ama hala birşey yok. O nam-ı gökleri aşmış Balinalardan herhangi birinin, bu içerikleri görüp de o minnow'un elinden tuttuğu çok az örnek var. Bunu farkeden minnow artık bıkıyor usanıyor ve belki de Steemit'i bırakmayı düşünüyor. Sisteme girerken hiç de böyle zor olacağını tahmin etmemişti.

UPVOTE'LAMAK YA DA UPVOTE'LAMAMAK İŞTE BÜTÜN MESELE BU

Bu makus talihi kırmanın ve minnow'cukların da biraz olsun kazanabilir olmasının hiç mi yolu yok? Bence var. Ama bu bireysel bazda çabaların çok daha üstünde birşey. Sistemde özellikle de minnow'larda upvote korkusu diye birşeyin olduğunu farkettim. Bilindiği gibi günde 10 defadan fazla upvote edildiğinde kişinin voting power'ı %79'un altına düşüyor ve voting power'ın tekrar "geçer akçe" haline gelmesi neredeyse 2-2,5 günü buluyor. Bu da insanların upvote'larını sıkı sıkı korumak istemelerine neden oluyor. Peki bu upvote'lar neden korunuyor. Çünkü;

• Minnow, biricik değerli upvote'unu devasa bir Whale'in yüksek oy almış paylaşımına kullanmayı hedefliyor. Burada da şöyle bir psikoloji var; "eğer şimdi bu değerli upvote'umu ( değerli dediği de maksimum 0.02 SBD 😊😊😊 ) şu yüce balinanın şu 2000$ yapmış post'u için kullanırsam, oradan bana iyi bir curation reward gelir hem de olmaz olmaz ya! o yüce balina kendi postuna upvote edip ona kazandırdığımı görürse belki benim elimden tutar."

➡️ Ama durum bundan çok farklı. Minnow, o 2000$ yapmış postu upvote'ladığında o post zaten çoktan "curate" edilmiş oluyor ve upvote eden minnow da büyük bir olasılıkla o post'a upvote veren 3 bininci filan kişi olmuş oluyor. Böyle bir curation reward neredeyse yok denecek kadar az gelir.

➡️ Ayrıca öyle bir dünya yok! o SBD'leri yapmış postun sahibi whale'ler hiç bir zaman minnow'cuğumuzu o 3000 oy veren bir sürü insan arasından görüp de onun elinden tutmaz.

• Bir diğer upvote harcama düşüncesinin de "ilk ve en yüksek değerli upvote'umu kendime saklayayım" olduğunu farkettim. Yani kişi kendi postuna oy veriyor ve hiç değilse postunun 0.01$ ya da 0.02$ kazanabilmesini sağlıyor... Hadi ama hiç bir işe yaramaz bu!

BİRLİKTEN KUVVET DOĞAR!

Egoizim, bencillik ya da menfaatçilik. Adına her ne derseniz diyin. Yalnızca kendini düşünmek ve kendisinin kazanıyor olmasını ummak son derece kötü birşey. Bu günlük yaşamda da böyle burada da. Minnow yukarıdaki saydığım "oy verme tarzlarını" bir kenara bırakıp o görece değerli 10 oyunu takip etmekte olduğu diğer minnow'lara vermelidir. Şimdi şöyle düşünelim, bir minnow var ve iyi diyebileceğimiz bir post yayınlamış. Onu takip eden 250 adet minnow var ve bu minnow'ların ortalama oy ağırlığı 0.05$ olsun. O 250 minnow'da bu posta %100 oy gücüyle oy verirse postun kazandığı para 250x0,05=12,5$ eder ki bence bu değer yalnızca kullanıcı oylarıyla bir minnow postunun elde edebileceği çok güzel bir paradır. Hem post'u yayınlayan minnow kazanmış olur hem de oy verenler oyunu bir minnow'un yükselebilmesi için kullanmış olurlar. Oy veren minnow her gün 10 tane değerli oyunu takip ettiği 10 tane minnow'un post'u için kullansa ve bunu istikrarlı bir şekilde devam ettirse ne kendi upvote'unu çarçur etmiş olur ne de minnow yayınladığı posttan hiç birşey kazanamadan eli boş döner.

Tabi bu noktada upvote eden minnow'un bu işi büyük bir sabırla ve istikrarlı bir şekilde yapmaya devam etmesi gerekiyor. Aynı zamanda bence, upvote ettikten sonra, oy verdiği yazıyla ilgili bir kaç cümleyi comment etmesi ve o kişiyi takip ettiğini ona hissettirmesi de gerekli. Bunu düzenli ve istikrarlı bir şekilde yaparsa, postu yayınlayan minnow da kendisine değer verildiğini belli sabit bir takipçi kitlesi olduğunu bilerek olaya daha da motive olur ve daha da kaliteli içerik üretebilmek için çaba sarfeder. Dahası postu yayınlayan minnow, şimdinin minnowu ve geleceğin whale'i olacağı için whale olduğu zaman kendisine sadık upvoter takipçilerine de aynı oylamayı yapacağını ve gelecekteki minnow'lara da bunu uygulayacağını iyi bilir. Paylaşım ve dayanışma esaslı bir kültür ortaya çıkmış olur.

STEEMIT.COM GELECEK VAADEDEN BİR YER Mİ?

Şu anki durumuyla hiç bir zaman bir facebook olamayacağı kesin. Her ne kadar dış dünyaya promote edilirken geleceğin sosyal medya platformu steemit'tir şeklinde reklamize edilmeye çalışılıyor da olsa içeride yaşanan bu "circle-jerking" ve zenginin daha çok zengin olması handikaplarına adil bir çözüm bulunmadığı sürece belli bir noktadan sonra kısırlaşmaya mahkum olacaktır.

Sistemin kişilerin upvote power'ının azalmasına ve minnow'ların çok az etki değeri olması problemine diğer güncellemelerde mutlaka bir çözüm getirmesi gerekir. Yeni başlayan bir minnow'un oy değeri şu anda 0.01$ gibi çok etkisiz ve değersiz. SP'si de 15 gibi çok küçük bir seviyede. Ama öte yandan bir şekilde "whale" olabilenlerin oy etki değerine baktığımızda bir tıklamada 100.00$ gibi bir değere karşılık gelebiliyor. Öyle ki bu adamların SP'leri doğaüstü bir şekilde 200binlerde. Bir taraftan SP'si 15 olan ve sistemde ben de varım demeye çalışan bir minnow ve diğer tarafta SP'si 200,000 olan ve her geçen saniye de SP'sine SP katan devasa bir whale! Olacak şey değil.

Kaynak

Sistem belki yeni güncellemelerinde minnow'ları daha çok motive ve teşvik edebilmek ve kalkınabilmelerine daha da yardımcı olabilmek için başlangıçtaki SP'leri 100 seviyelerine çekebilir. Aynı şekilde upvote'ların etki değerlerini 0.01$'lerden 1$-1,5$'lara çekebilir. Ya da Whales, Dolphins, Minnows şeklinde en son kullanıcının da çok rahat anlayabileceği şekilde kategoriler yapar, bu sınıflara girebilmek için kriterler ve koşullar koyar ve minnow'ların en azından bir üst seviyeye çıkabilmesi için ne yapmaları gerektiğine ilişkin önlerinde bir yol haritası olur. Bu ya da bunun gibi "adaleti" yükselten bir çok farklı düzenleme yapılabilir ve yapılmalıdır da . Aksi taktirde bu sistemden bıkıp usanıp çıkan ya da atıl kalan çok fazla minnow olacak ve #Steemit.com 'da #Steem 'de ciddi değer kaybedecektir.

ÇOK YENİ BAŞLAYANLAR İÇİN NAÇİZANE TAVSİYELER:

• ÇOK SABIR! : Evet burası bu haliyle ciddi bir sabır platformu. Uzun süreli düşünmek zorundayız. Sabredip buradaki paylaşımlara ve bloglarımıza kendimizi geliştirerek inatla devam etmeliyiz. Sonucunu göreceğimizden eminim.

• MİNNOW KARDEŞLİĞİ : Yukarıda da anlattığım gibi upvote kullanacaksanız, resteem edecekseniz hatta bir analiz, bir yorum yapacaksanız lütfen kendiniz gibi minnow'lara yapın. Onları gerçekten düzenli olarak takip edin, yazılarını okuyun, katkıda bulunun, eleştirin, sohbet kanallarında sohbet edin ve adamın içeriğini düzenli olarak oylayın.

• STEEM POWER UP: Kazandığınız üç-beş kuruş bile olsa hiç durmadan Steem Power Up yapın. Yapın çünkü esas kazancınızı belirleyen şey her durumda bu olacak. Kazandığınız SBD, 1$ dahi olsa hemen yarısıyla Steem Power Up yapın. Size burada rütbe kazandıracak tek şey budur.

• BAZEN DİNLENİN: Çok hızlı olmayın. Her gün bir çok paylaşım yapıp post yollamak zorunda değilsiniz. Bazı günler mesela ardışık 2 gün, yalnızca takipçi olun. Minnow kardeşliğine katkıda bulunun.

• VERİN, VERİN, VERİN: Vermezseniz alamazsanız. Buradaki aklı başında olan insanlar mutlaka ama mutlaka sizin cömert olduğunuzu görecektir ve en yakın fırsatta onlar da size karşı cömert olacaktır. Eğer kazanıyorsanız bir miktar mutlaka bir kısmını belli yarışmalar ya da projeler düzenleyerek mümkün olduğunca iyi içerik üreten minnow'lara vermeye çalışın. Çok hayrını göreceksiniz.

• RESTEEM ÇEKİNİLECEK BİRŞEY DEĞİLDİR: Bu sisteme girerken sistemin kendisi de dahil olmak üzere bize "Resteem" yapmanın dünyanın sonu olacağı gibi bir izlenim aşıladılar. Hayır öyle değil. Diğer minnow kardeşlerin iyi post'larının sizin resteem'iniz sayesinde kazanabileceğini unutmayın ve resteem butonuna karşı eliniz çok da korkak alıştırmayın. Ancak resteem ettikten sonra mutlaka resteem ettiğiniz post'un comment kısmına yazıyı çok beğendiğinizi ve onu resteem ettiğinizi belirten yorumunuzu bırakın.

• YARIŞMALARA KATILIN: @Kusadasi bu konuda başı çeken bir kullanıcı cointurk etiketiyle yaptığı çok güzel projeler var. Bunları destekleyin, etrafa yayın ve katılın. Günün birinde siz de @Kusadasi kadar büyüyebilirseniz siz de kendi projelerinizi düzenleyin. İşte o zaman ortama renk gelecektir. Yalnızca bu değil bir çok yabancı (İngilizce) yarışma mevcut. Bunların bir çoğunu değerlendirin.

• SP DELEGE EDİN, SP KİRALAYIN: Blocktrades.us ya da başka service'lerden SP kiralayıp SP'nizi delege etmekten de çekinmeyin belli bir seviyeye gelene kadar bu da kullanılabilecek önemli bir alternatif olacaktır.

Steemit'in tadını çıkartın. Bunun için sistemin aktif olarak içinde olmanız gerekir. Upvote, Comment, Resteem vs. vs. Bunların hepsini yapmak ve yaşamak , sistemin dinamizmine katkıda bulunmak gerekir. Hani var ya "Alın verin ekonomiye can verin" diye birşey, hah işte o tam da burası için geçerli birşey. Lütfen siz de fikirlerinizi bu konudaki proje, öneri ve düşünceleriniz comment olarak yazın