ORIJEN NARAN LACLÚBAR

Hosi: António Moniz da Silva
Liurai Laclúbar

Tradusaun ba Tetun: Francisco de Araújo

Naran LACLÚBAR maihosi liafuan rua “LACOLARAC no ÚBAR”. Lacolarac signifika ai-metin no úbar signifika lalar.

Bei-ala sira haktuir katak, iha tinan barak liubá, maun-alin nain haat maihosi rai Malaca – liurai mane rua no liurai feto rua – sira lori hó tenda no harii iha rai Aman-Hahi hodi hela tempu balu iha ne’ebá. Iha fatin ne’ebé sira horik ba, sira han na’an, aifuan, fehuk, talas, aifarina, nst., maibé hahán hirak-ne’e la te’in tasak tanba iha tempu ne’ebá seidauk uza ahi iha rai Laclúbar.

Iha loron ida, maun-alin nain rua, hafoin tiha fila hosi kasa no prepara-an atu han meiudia, haree katak feton na’in rua fó na’an tunu ba sira rua atu han. Sira rua sente hakfodak loos no husu ba liurai feto rua ne’e oinsá sira bele tunu na’an hanesan ne’e. Liurai feto rua hatán katak ida-ne’e segredu, maibé tanba liurai mane rua husu beibeik, entaun sira dehan katak sira bele konta oinsá sira te’in na’an halo tasak maibé tenke ho kondisaun ida: liurai mane rua tenke kaben ho sira feto na’in rua maske sira na’in haat ne’e feton ho na’an hela.
Liurai mane rua halibur povu hodi rezolve ida-ne’e atu bele haree katak se la iha duni problema ka bandu ruma kona-ba sira maun-alin rua kaben fali ho sira-nia feton rua, tanba iha tempu ne’ebá la iha tan ona feto sira seluk. Povu hakarak atu sira kaben. Nune’e, sira na’in haat kaben tiha no halo festa boot ida. Hafoin ida-ne’e, liurai feto rua konta oinsá sira te’in na’an halo tasak:

• haktuir katak, bainhira sira rua ko’alia hela iha fatin akampamentu nian, haree lalar (ÚBAR) ida harani-an hela iha aitahan maran ida naran LACOLARAC. Tanba lalar ne’e harani-an metin-nafatin, maka aitahan maran ne’e hahú suar-lakan. Sira kaer tiha aitahan lakan ne’e hamutuk ho du’ut maran uitoan no aisanak sira hodi tau ahi-matan boot ida, iha-ne’ebé sira tunu tiha na’an. Sira rua futu-lia hodi ke’e rai-ku’ak ida no tau subar tiha ahi-latun sira no taka-metin ho fatuk ida, atu nune’e sira halo surpreza ida kona-ba na’an tasak ba sira-nia maun na’in rua, no sira só bele konta sa’ida mak sira hetan bainhira maun-alin rua ne’e promote kaben ho sira.

To’o ohin loron, rai-ku’ak ne’ebé taka metin ho fatuk ne’e sei eziste hela no ba see de’it mak hakarak haree, bele bá iha iha fatin ALA-UER, iha suku MANELIMA, povoasaun AMA-NUM, iha rai lolon ida iha foho CARILAUN nian.

Nune’e, hotu ona istória kona-ba orijen naran Laclúbar.

==================================================

Haree testu orijinál iha lian portugés tuirmai ne'e:

Istória ne'e publika ona iha Jornal de C.Caç 2 “O Labaric”, iha fulan marsu 1965, pájina 7.