UPAŁ A ODWODNIENIE - skutki upału i nadmiaru słońca

(...)
Puff - jak gorąco!
Uff - jak gorąco!
Już ledwo sapie, już ledwo zipie
(...)

fragment: Lokomotywa - Julian Tuwim

---

---

ODWODNIENIE

Odwodnienie to stan chorobowy, wynikający z utraty przez organizm elektrolitów - zachwianie równowagi wodno-elektrolitowej.
Podczas upałów organizm poprzez nadmierną potliwość próbuje się ochłodzić. Człowiek w czasie upałów może stracić nawet ponad 10 litrów wody. Ryzyko odwodnienia jest największe u osób starszych i ze sporą nadwagą, małych dzieci, niepełnosprawnych, a także osób przyjmujących środki moczopędne.

Wraz ze wzrostem temperatury zapotrzebowanie na spożywanie płynów wzrasta.

"Dzienne spożycie wody dla dzieci w wieku 14-19 lat i dorosłych wynosi od 25 do 35 ml na kg masy ciała. Zgodnie z zaleceniami Europejskiej Agencji ds. Bezpieczeństwa i Żywności z 2010 roku ilość płynów w codziennej diecie dla kobiet powinna wynosić 2 l dla kobiet i 2,5 l dla mężczyzn. U niemowląt zapotrzebowanie na wodę można policzyć, przyjmując wartość 100-190 ml płynu/kg/dzień. Kobiety w ciąży powinny codziennie wypijać co najmniej 2,3 l płynów, a kobiety karmiące piersią nawet 2,7 l dziennie."

---

---

UPAŁ W PRACY

Obowiązki pracodawcy: zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.
Obejmują również zapewnienie nielimitowanej ilości napojów tzn. zaspokajającej potrzeby pracowników. Jeśli temperatura powietrza przekracza 25C (praca na otwartej przestrzeni) lub 28C w pomieszczeniu (pozostali pracownicy).

• Nie ma od tego wyjątków w postaci ekwiwalentu pieniężnego itp. Pracodawca musi wydawać napoje.
• Napoje powinny być dostępne przez całą zmianę.
• Miejsce z napojami nie może znajdować się dalej niż 75 m od stanowiska pracy.

Spotkałem się z sytuacją, gdy pracodawca poinformował pracowników, by ci pili wodę z kranu. Przeszła badania, jest zimna i zdatna do picia.

---

---

KOMFORT PRACY

Na stanowiskach pracy, gdzie nasłonecznienie jest wyjątkowo uciążliwe, pracodawca powinien zainstalować rolety lub żaluzje przyciemniające pomieszczenie. Tyczy się to nie tylko zmęczenia wzroku spowodowanego wpatrywaniem się w monitor pełen świetlnych słonecznych refleksów. Najważniejszym aspektem miejsca pracy jest wymiana cieplna, a co za tym idzie cyrkulacja powietrza. Przegrzane lub zawilgocone pomieszczenie zmniejsza efektywność pracowników. Klimatyzatory czy wentylatory sprawdzą się idealnie, o ile nikomu nie przyjdzie do głowy schładzać pomieszczenia do temperatur powodujących późniejsze zachorowania. Równie ważne jest również dbanie o sprawne działanie klimatyzacji, w tym jej regularne czyszczenie.

Pracownicy młodociani nie powinni wykonywać prac w pomieszczeniach, w których temperatura powietrza przekracza 30*C, a jego wilgotność przekracza 65%.

W Kodeksie Pracy próżno szukać jasnych zapisów odnośnie przywilejów pracowniczych wynikających z pracy w wysokich temperaturach.
Pracodawca wykazując się dobrą wolą może np. skrócić czas pracy lub zarządzić dodatkowe przerwy w jej trakcie. Haczyk jest jeden. Pracodawca nie ma on przymusu płacenia za czas przebywania pracownika na dodatkowej przerwie - skrócenie zmiany.

---

---

PICIE SŁODKICH NAPOJÓW ODWADNIA

Naukowcy z Meksyku na podstawie swoich badań, opublikowanych na łamach pisma "American Journal of Physiology - Regulatory, Integrative and Comparative Physiology" (źródło: źródło: http://ajpregu.physiology.org/content/early/2016/04/01/ajpregu.00354.2015) ostrzegają, iż spożywanie w czasie upałów słodkich, bezalkoholowych napojów gazowanych pogłębia odwodnienie organizmu. Może ono prowadzić do uszkodzenia nerek.

Wraz ze wzrostem temperatury naszego ciała, zaczyna ono wydzielać większe ilości potu, a wraz z nim tracimy wodę i elektrolity.
Chcąc zapobiec odwodnieniu powinniśmy w czasie upału pić większe ilości płynów.

Naukowcy z Instituto Nacional de Cardiología Ignacio Chávez w Meksyku sprawdzili czy istnieją różnice w ilości i rodzaju płynów jakie spożywamy w czasie upałów.
Badania przeprowadzono na szczurach laboratoryjnych poddawanych lekkiemu odwodnieniu, spowodowanemu podwyższoną temperaturą otoczenia.
Następnie zapewniano zwierzętom swobodny dostęp do wody. Wodę podawaną gryzoniom podzielono na trzy rodzaje, a każda z badanych grup otrzymała po jednym z rodzajów wody:
1 - woda słodzona fruktozą i glukozą, 2 - woda słodzona stewią, 3 - woda czysta, zwykła.

Wyniki badań są następujące:
Szczury, które piły wodę osłodzoną glukozą i fruktozą, po kilku tygodniach badań (pozorowanych "upałów") były bardziej odwodnione niż zwierzęta pojone wodą czystą lub posłodzoną stewią. W wyniku długotrwałego odwodnienia w 1-szej grupie gryzoni zaobserwowano niewydolność nerek.

Praktyka gaszenia pragnienia słodkimi napojami gazowanymi podczas upałów, może być groźna w skutkach. W szczególności narażone są osoby spożywające nadmierne ilości tych napojów - głównie nastolatkowie i młodzi dorośli.

---

---

OBJAWY ODWODNIENIA

1. Pragnienie

Pierwszy sygnał wysyłany przez organizm, gdy potrzebuje wody. Wyjątkiem są osoby starsze, ponieważ uczucie pragnienia z wiekiem zanika. Osoby starsze regularnie powinny pić wodę, nawet gdy nie odczuwają pragnienia!

2. Zmiany ilości i koloru oddawanego moczu

Ciemnożółty mocz jest oznaką odwodnienia. Prawidłowa barwa moczu, to mocz przejrzysty, jasnożółty i prawie bezwonny.
Jeśli mocz trwale zmienił swoją barwę, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem.

3. Zmęczenie lub senność

Utrata płynów rzędu 1-3 % masy ciała (łagodne odwodnienie) może powodować nasilające się uczucie zmęczenia i senności.
Objawy zazwyczaj ustępują po przywróceniu prawidłowej ilości płynów w organizmie.

4. Bóle głowy

Utrata płynów w organizmie o 1, % masy ciała powoduje bóle głowy oraz złe samopoczucie. Ograniczenie wody do 37 godzin powoduje utratę 2,7 % masy ciała, co prowadzi także do trudności z koncentracją.
U niektórych osób odwodnienie powodować może migreny. Woda potrafi zmniejszyć ból głowy w ciągu 30 min.

5. Zmiana elastyczności skóry

Gdy organizm jest odwodniony skóra traci swą sprężystość. Płyny są absorbowane do środka organizmu, by zachować prawidłowe funkcjonowanie głównych narządów.

6. Rozdrażnienie

Nawet niewielkie odwodnienie może powodować zaburzenia w czynnościach mózgu. Utrata 1-2 % płynów ustrojowych powoduje m.in. niepokój, zły humor, problemy z koncentracją i pogorszenie pamięci krótkotrwałej. Wraz z pogłębianiem się odwodnienia, funkcje mózgu ulegają pogorszeniu. Picie dużych ilości wody działa pozytywnie na poprawę aktywności mózgu zarówno u dzieci jak i osób dorosłych.

---

Podstawa prawna:

Art. 232 Kodeksu pracy

"Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje tych posiłków i napojów oraz wymagania, jakie powinny spełniać, a także przypadki i warunki ich wydawania."

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650 ze zm.)
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 roku w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz.U. 1996 r. nr 60 poz. 279 ze zm.)

---

---

Artykuł się podobał? Proszę o Upvote. Twój głos się liczy!
Dziękuję za uwagę

---

Post zgłoszony do Tematy Tygodnia (#temaTYgodnia) #31, temat 1: Bieg na orientację (https://steemit.com/tematygodnia/@steemit-polska/tematy-tygodnia-tematygodnia-31-tematy)

---

Źródła:

• http://www.poradnikzdrowie.pl/zywienie/zasady-zywienia/odwodnienie-organizmu-objawy-i-leczenie-co-pic-przy-odwodnieniu-organi_40433.html
• http://www.portalspozywczy.pl/napoje/wiadomosci/picie-slodkich-napojow-w-czasie-upalow-skutecznie-odwadnia,130671.html
• https://businessinsider.com.pl/rozwoj-osobisty/zdrowie/jak-sprawdzic-czy-jest-sie-odwodnionym/tgy944k