Kobalt, królewski, ultramaryna, czyli krótka rzecz o błękitach

Niebieski to barwa podstawowa z trójkoloru. Najzimniejsza. Kojarzy się z niebem, wodą, królestwem, powietrzem (starozytny Egipt), bogami - w starożytności łączony był z Jupiterem i Zeusem - jako z tymi, którzy zamieszkują niebo. W judaizmie zaś jako jedna z barw symbolizująca plemiona Izraela (Issachar i Naftali). Kojarzony w chrześcijaństwie z Maryją - od średniowiecza ultramaryna wyrabiana była z lapis lazuli, który był bardzo drogim minerałem, dlatego partie płaszcza malowane są w kolorze ultramaryny zmieszanej z bielami, lub samej ultramaryny.
Fenicjanie i Persowie uzyskiwali purpurowo-niebieskie pigmenty, znane w języku hebrajskim jako "techelet", z gruczołów ślimaków morskich Murex. Ich śluz pod wpływem promieniowania słonecznego i utleniania się przyjmuje niebieski kolor.
Odcień błękitu techelet Żydzi nazywają kolorem wybranym przez Boga. Każdego Izraelitę zgodnie z nakazem żydowskiego prawa zapisanego w Księdze Liczb miał wyróżniać niebieski sznur na skraju szaty.

Ultramaryna firmy Daler Rowney, farba olejna

Dzisiejsze farby są głównie wyrobem syntetycznym, jednakże ta naturalna produkowana z lapis lazuli, jest bez wątpienia szlachetniejsza, lapis lazuli jest odporny na działanie światła, powietrza, nie zawiera wolnej siarki, można ja mieszać ze wszystkimi pigmentami, nie odporna na działanie kwasów, tzw choroba ultramaryny. Załamuje światło bardzo słabo, jest transparentna, w spoiwie olejnym mało kryjąca, barwa uwydatnia się w spoiwie olejowym, często podmalowywana indygo.

Ultramaryna była używana przez wielu malarzy, a swój prym wiedzie w XIX wieku. Za co ją uwielbiam, to są cienie w malarstwie Wyspiańskiego zaznaczone właśnie nią. Daje ona nowy wymiar odbioru, pełen tajemniczości.

Innymi ważnymi kolorami są błękity pruski i kobalt.

Kobalt

Błękit kobaltowy, glinian kobaltu, odporny na działanie światła, powietrza, trwały, dobrze się miesza. Można stosować do podmalówek, zawiera domieszkę bieli cynkowej, można stosować w każdej techniki. Reaguje na żółknięcie oleju.

Błękit pruski

Błękit pruski - najtrwalszy, bardzo barwny, zelazocjanek żelazowy, odporny na działanie światła, kryjący, szybko wysycha, przy gorszych jakościowo farbach pod działaniem światła w cienkiej warstwie jaśnieją, pod działaniem zasad, zmienia się w brązowa substancje. Wynaleziony w XIX wieku.

Przykładem użycia tych barw jest choćby i obraz Dziewczynka z chryzantemami Olgi Boznanskiej. Błękit pruski jest użyty w partiach cieni sukienki, kobalt nadaje jej natomiast kolor. Oba pigmenty użyte są przy całym modelunkiem obrazu, również w cieniach włosów i źrenic.

Inny mistrz, Jacek Malczewski rowniez używa kobaltu, jak i również Ceruleum w swoim obrazie Rusałki.

Ceruleum jest błękitem nieba, zawiera cynę, trwały, odporny na kwasy, światła, zasady. Kryjący.

Ceruleum przykład tego błękitu firmy Schminke, ja używam Sennelier

Błękit królewski, Rembrandt

Błękity królewskie to mieszaniny pigmentow ultramaryny, ceruleum, kobaltów wraz z bielami (najlepsza mieszanina jest z bielą barytową).

Jacek Malczewski, Pożegnanie z pracownią

Dostrzegacie poszczególne kolory? 🙃

Jeden z moich ulubionych błękitów Sevres Blue Van Goghów, często zastępuje nim ceruleum.

Szary błękit od Daler Rowney.

I użycie szarawego odcienia błękitu u Malczewskiego.

Oraz błękity u Degasa w Niebieskich Tancerkach

Wpis do tematów tygodnia o barwie granatowej.