Zagadki chemiczne // Corrode znaczy zżeraćsteemCreated with Sketch.

in #polish6 years ago (edited)

Korozja powoduje corocznie zniszczenie ok. 1/10 produkcji wyrobów metalowych. Jej przykłady można dostrzec na każdym kroku, zwłaszcza w warunkach miejskich i przemysłowych. Aby skutecznie walczyć z korozją należy dobrze znać jej rodzaje i mechanizm powstawania. Poniższe pytania pozwolą Czytelnikowi sprawdzić, jak jest przygotowany do walki z tym groźnym przeciwnikiem.

Zagadki:

1. Który metal będzie pełnił ochronną funkcję dla stalowego rurociągu w tzw. ochronie protektorowej: cynk czy miedź?

Rys. 1 Rurociąg ciepłowniczy w Kłodzku

2015_Kłodzko,_ul_Fotor.jpg

2. Dlaczego posypywanie ulic solą sprzyja korozji pojazdów? Jaki to rodzaj korozji?

Rys. 2 Pracownicy fizyczni rozsypują sól na ulicach

313431383_3b8f6022b2_z_Fotor.jpg

3. Dlaczego stal walcowana na gorąco ulega korozji? Jakiej?

4. Usunięcie jakiego składnika z naszego środowiska pozwoliłoby na całkowite wyeliminowanie korozji elektrochemicznej?

5. Jaka, z punktu widzenia ochrony przed korozją, jest różnica między cynkowaniem blachy stalowej a pokrywaniem jej farbą lub lakierem?

6. Dlaczego niektóre ostrza ulegają korozji, inne są zaś nierdzewne.

Odpowiedzi:

Ad.1

Cynk - a to dlatego, że jest metalem mniej szlachetnym od żelaza i stoi przed nim w szeregu napięciowym. Tworzy ze stalowym prętem ogniwo i jako anoda to on będzie przede wszystkim ulegać niszczeniu, chroniąc w ten sposób rurociąg. Taka ochrona elektrochemiczna jest rozpowszechniona gdzie urządzenia lub środki transportu stykają się z wilgotnym, agresywnym otoczeniem. Obrazowo nazywa się taki cynkowy lub magnezowy pręt bądź blachę w języku niemieckim: Opferanode, czyli "anodą przeznaczoną na ofiarę" (das Opfer - ofiara).

Zrzut ekranu z 6786-07-10 13-17-31_Fotor.png

Szereg napięciowy inaczej szereg elektrochemiczny (największą aktywność) mają metale alkaliczne. Metale szlachetne (mało aktywne) mają najwyższe wartości potencjału normalnego.

Rys. 1.1 Śruba napędowa

Acergy_Discovery_in_drydock_3_Fotor.jpg

Ad.2

Woda pochodząca z topniejącego śniegu jest zbliżona do wody destylowanej czyli takiej o bardzo niewielkim przewodnictwie elektrycznym. Jeśli rozpuści się w niej sól, którą niestety posypuje się jeszcze dość często ulice, powstaje elektrolit - w omawianym przykładzie jest to roztwór wodny jonów soli, mogący dobrze przewodzić prąd. Na powierzchni metalowych przedmiotów np. części samochodów w zetknięciu z takim elektrolitem tworzą się mikroogniwa. Powierzchnia metalu ulega zniszczeniu, nie jest bowiem jednorodna a obecność różnych domieszek i zanieczyszczeń może przyśpieszać rozkład.

Rys. 2.1 Niejednorodna powierzchnia zardzewiałego żelaza

640px-Rust_on_iron_Fotor.jpg

Ad.3

W podwyższonej temperaturze reakcje chemiczne przebiegają szybciej, toteż stal walcowana na gorąco utlenia się. Pogarsza to jej właściwości chociażby w porównaniu ze stalą walcowaną na zimno (dużo bardziej energiochłonny proces). Z tym niekorzystnym przejawem korozji chemicznej walczy się np. walcując stal w atmosferze gazu obojętnego - azotu.

Rys. 3 Rolowanie stali na gorąco; rolki stali

3.jpg

Ad.4

Składnikiem tym jest woda. Rozpuszczone w niej kwasy, zasady i sole są czynnikami powodującymi korozję elektrochemiczną.

Rys. 4 Naznaczony rdzą dziób statku

Corrosion-on-ships-bow_Fotor.jpg

Ad.5

Oba sposoby pokrywania chronią powierzchnię blachy stalowej, oddzielając ją od wpływu środowiska. O ile jednak farba lub lakier chronią tylko mechanicznie (jeśli powierzchnia blachy nie została dobrze oczyszczona korozja może postępować nadal pod warstwą ochronną) o tyle pokrycie cynkiem jest całkiem pewnym zabezpieczeniem. Jeśli więc korozja zaatakuje tak pokrytą blachę, ofiarą padnie cynkowe pokrycie a nie przedmiot stalowy czy żeliwny.

Rys. 5 Pomalowana powierzchnia ogarnięta korozją; platerowana

5.jpg

Ad.6

Ostrza, które łatwo ulegają korozji, zrobiono ze zwyczajnej stali, tzw. stali węglowej, zawierającej 0,35- 1,3% węgla. Do produkcji noży nie ulegających korozji stosuje się stale nierdzewne, o mniejszej zawartości węgla (0,15- 0,35%), lecz o dużej zawartości chromu. Stali chromowanej, mimo wysokiej ceny, powinno się używać do konstrukcji mostów. Można dzięki temu uniknąć kosztowej i pracochłonnej konserwacji, którą trzeba powtarzać co kilka lat.

Rys. 6 Zardzewiałe ostrze żyletki; noże wykonane ze stali nierdzewnej; rdzewiejący most

6.jpg
5462941968_453c333919_b.jpg


Inne/ Others: Sprzęt laboratoryjny; Poczta imion

źródła/ Sources:
Rys. 1/1.1 by:Jacek Halicki; by: Hervé Cozanet;
Rys. 2/2.1 by:Michael Pereckasby:Laitr Keiows ;
Rys. 3 by:Weld House LLCby: Jatinsanghvi;
Rys. 5 by:Hi-Res Images of Chemical Elements
Rys. 6 by: Jackie; by: LadyDragonflyCC - >;<

Zaczerpnięte z: 500 zagadek chemicznych Marta Jurowska- Wernerowa; wyd. Wiedza Powszechna, Warszawa 1983

Sort:  

@conven, enjoy the vote!

Have you claimed your FREE Byteballs yet? Check out this post on how you can get $10-80 just for having a Steem account: https://steemit.com/steem/@berniesanders/get-free-byteballs-today-just-for-having-a-steem-account-usd10-80-in-free-coins