Güzel Samaritansın sonuncusu.

İyi bir Samaritan'ın Yeni Ahit tasvirlerinden haberdar olabilirsiniz. Ama muhtemelen bugün hala yaşayan 800 kadar eski İsrailli Samaritans olduğunu bilmiyorsunuzdur.

İnsanlar “iyi bir Samiriye” olarak adlandırdıklarında, iyi bir Samiriye'nin, İsa'nın bir Müjde'den gelen, dövüldüğü, giysilerinden sıyrıldığı ve ölmek üzere yol kenarında bıraktığı bir adama yardım ettiği, Luke'un İncilinden gelen hikâyeyi bilebilirler. Ama muhtemelen bugün hala yaşayan yüzlerce eski İsrailli Samaritans olduğunu bilmiyorlar. Bunu duyduğumda çok etkilenmiştim, İsrail’de iken onlarla tanışmak için bir yol bulmaya karar verdim.

İlk ziyaretim yeni binyılın başındaydı. İsraillilerle Filistinliler arasında gerginlik yüksek olsa da, İsrail'den kuzey Batı Şeria'ya ve daha sonra Gerizim Dağı'nı Samaritan köyü Kiryat Luza'ya götürmeyi kabul eden bir rehber buldum. Mütevazi kireçtaşı evlerini geçtik ve küçük, iki katlı bir müzenin önünde durduğu tozlu ana caddeye vardık. İçeride, geniş bir oturma odasının büyüklüğü vardı ve eski rahip kıyafetlerin bir diorama, yuvarlak bir matza (mayasız ekmek) ve bir menora (yedi-branşlı şamdan) şeklinde bir soyağacı ağacının bir örneğini gördüm. binlerce yıl.

Bir duvar sade fotoğraflarla kaplıydı, sakallı yaşlı adamlar türban takıyordu. Müzenin koruyucusu olan rahip onlardan birine işaret ederek, “Babam, kohen gadol ya da Samaritans'ın rahibiydi. Rahip soyadı, Musa'nın kardeşi Aaron'a geri döner. ”

“On Emrin Musa?” Diye sordum. Onayladı.

Ve o zaman onu kaybettim. Ağlamaya başladım ve dağın tepesine kadar gözyaşları asla durmadı. Çok eski, güçlü ve gerçek bir şeyle karşılaştığımı hissettim.

Kutsal Gerizim Dağı'na gelen pek çok ziyaretçi Yeni Ahit'teki benzetmelerle çizilen Hıristiyanlar ve Samaritans'ın hala İsa'nın konuştuğu eski İbranice dili konuşmasıydı. İncil geleneğine göre, İsrailliler 12 kabile bölünmüştü ve İsrailli Samaritans onların üçünden geldiklerini söylüyorlar: Menasse, Efrayim ve Levi. Mısır'dan Çıkış ve 40 yıl süren göçten sonra, Joshua İsrail halkını Gerizim Dağı'na götürdü. Orada kabileleri, Gerizim Dağı'nın (Nimet Dağı olarak bilinen) bir nimet ve Ebal Dağı (Lanetin Dağı) için bir lanet içeren bir törenle birleştirdi.

İbranice İncil'in günlerine geri döndüğümü hissettim. ABD'ye döndüğümde, İsrailli Samaritans için bir araştırmacı, tarihçi ve büyükelçi Benyamim (Benny) Tsedaka'yı e-postayla gönderdim. “İki eski krallık vardı: güneyden Judea (Yahudiler) vardı ve biz kuzeyden gelen kabilelerdik. Sonunda ayrıldık, ancak kökenlerimiz birbirinin aynısı. ”Dedi. 6. Yüzyılda CE'nin, İsrailli Samaritans'ın 1.500.000 olduğunu söyledi. Yunanlılar, Romalılar, Bizanslılar, Araplar, Haçlılar, Memlükler ve Osmanlılar tarafından eski inançlarını uygulamak için zulüm gördüler ve öldürdüler. 1919'a kadar, sadece 141 Samaritans kalmıştı. Bugün, 800'den fazla, Holon'da (Tel Aviv'in güneyinde) ve diğer yarısı da dağda yaşıyorlar.

Birkaç yıl sonra bölgeye yaptığım ikinci ziyaretimde, Tsedaka ile tanışmak için Holon'a gittim. Uzun boylu, gri saçlı, kakao renkli bir cilt ve şakayı anlatmak için bir şaka, Shirley Bassey şarkıları ve Broadway şarkılarını söylerken, halkı hakkında tutkulu bir şekilde konuştu, bana ' achot ' (kızkardeş) diye seslendi ve ben ona ' ach' dediğimde ısrar etti ( erkek kardeş). Yaklaşık 80 Samaritan ailesinin avukat, öğretmen, bankacı ve mühendis olarak çalıştığı ve çalıştığı Holon etrafında yürüdük.

“Kimse doktor değil” diyor Tsedaka, “Çünkü bu kesinlikle Sabbath üzerinde çalışmak anlamına geliyordu”.

Samaritan sinagoguna, kırmızı kiremit çatılı küçük bir binaya, kireçtaşı duvarlara ve giriş kapısının üstünde, eski İbranice yazı ile yazılmış yedi dallı bir şamdanla karşılaştık. İçinde dua kitap yığınları vardı ama koltuk yok. Tsedaka, erkeklerin diz çöktüklerini ya da zeminde oturacaklarını ve Tevrat'ın (kutsal kitap), üzerinde üç kabileyi temsil eden üç kron bulunduğunu açıkladı. Erkekler Şabat'ta sinagoglara katılmakla yükümlüdürler; kadınlar için isteğe bağlıdır.