History of the English Language and the arrival to the present Form

İngilizce dilinin tarihi aslen MS. 5. yüzyıl boyunca Britanya’yı istila eden üç Cermen kavminin adaya ayak basması ile başlamıştır. Anglo, Saksonlar ve Jütler isimli bu kavimler bugünkü Danimarka’dan ve Almanya’nın kuzeyinden çıkıp Kuzey Denizini geçerek adaya varmışlardır. O zamanlarda Britanya’nın yerleşimcileri Kelt dilini konuşuyorlardı. Fakat Keltçe konuşanların çoğu işgalciler tarafından başta bugünkü Galler, İskoçya ve İrlanda olmak üzere adanın batısına ve kuzeyine doğru itildiler. Anglolar Englaland’dan gelmişlerdir ve dillerine “Englisc” denilmekteydi. Bu kelimelerden de bugünkü “İngiltere” ve “İngilizce” kelimeleri türetilmiştir.

map

Cermen istilacılar 5. yüzyılda doğu ve güney kıyılarından Britanya’ya girdiler

Eski İngilizce (MS. 450-1100)
İstilacı Cermen kavimleri Britanya’da günümüzde Eski İngilizce dediğimiz bir dile evrilen benzer dilleri konuşmaktaydılar. Eski İngilizce ne ses ne de tarz olarak bugünkü İngilizceye benzemekteydi. Ana dili İngilizce olanlar Eski İngilizceyi anlamada çok büyük zorluk çekmektedirler. Yine de, Modern İngilizcede en yaygın olarak kullanılan kelimelerin yaklaşık yarısı Eski İngilizce kökenlidir. Örneğin, be, strong ve water Eski İngilizceden türetilmiştir. Eski İngilizce 1100 yıllarına kadar konuşula gelmiştir.

eski-ing-yazi

Eski İngilizcede yazılan bir şiir olan Beowulf’tan bir parça

Orta İngilizce (1100-1500)
1066 yılında Normandiya (modern Fransa’nın bir parçası) Dükü olan Fatih William İngiltere’yi fethedip işgal etmiştir. Normanlar adı verilen bu galip topluluk Kraliyet Mahkemesinin ve hakim olan ve ticaret yapan sınıflarının dili haline gelen bir tür Fransızcayı da beraberlerinde getirmişlerdir. Bu süreçte belli bir dönem boyunca alt sınıflar İngilizce konuşurken üst sınıflarda Fransızcanın konuşulduğu bir tür dil sınıfı ayrımı yaşanmıştır. 14. yüzyıla gelindiğinde ise İngilizce birçok Fransızca kelimenin içine eklenmesiyle birlikte İngiltere’de dominant dil konumuna yükselmiştir. Bu dile Orta İngilizce adı verilmektedir. Bu dil büyük şair Chaucer’in dilidir (1340-1400). Fakat yine de günümüzde ana dili İngilizce olanların anlamakta güçlük çektiği bir yapıdadır.

orta-ingilizce

Chaucer’in Orta İngilizcesinin bir örneği

Modern İngilizce
Erken Modern İngilizce (1500-1800)

Orta İngilizcenin sonuna doğru telaffuzda ani ve farklı bir değişimle birlikte sesliler çok daha kısa bir şekilde telaffuz edilmeye başlandı. 16. Yüzyıldan itibaren ise Britanyalılar dünyanın farklı yerlerinden birçok halkla iletişim içine geçtiler.

Bu ve Rönesans’ın klasik öğrenimi birçok yeni kelimenin ve deyimin dile girmesine sebep oldu. Matbaanın icadı basılı olarak ortak bir dilin de ortaya çıkması anlamına geliyordu. Kitaplar daha ucuzlaştı ve daha fazla insan okumayı öğrendi. Matbaa ayrıca İngilizceye standardizasyonu da beraberinde getirmiştir. Heceleme ve gramer sabitlendi ve birçok yayım evinin yer aldığı Londra diyalektiği standartlaştı. 1604’te ilk İngilizce sözlük basılmıştır.

hamlet

Hamlet’in ünlü “Olmak ya da olmamak” mısraları Shakespeare tarafından Erken Modern İngilizcesinde kaleme alınmıştır.

Geç Modern İngilizce (1800-Günümüz)

Erken Modern İngilizce ile Geç Modern İngilizce arasındaki temel fark kelime bilgisidir. Geç Modern İngilizce iki ana faktörden kaynaklanan birçok yeni kelimeye sahiptir: ilk olarak, Endüstri Devrimi ve teknoloji birçok yeni kelimenin bulunmasına yönelik bir ihtiyaç ortaya çıkarmıştır. İkinci olarak, en yüksek zamanında İngiliz İmparatorluğu yeryüzünün dörtte birini kaplamıştır ve bu da İngilizce dilinin birçok ülkeden yabancı kelimeleri içine alması sonucunu doğurmuştur.

İngilizcenin Türleri

1600’lü yıllardan itibaren Kuzey Amerika’daki İngiliz kolonileri İngilizcenin ayırıcı bir şekilde farklı olan Amerikan türünün ortaya çıkması sonucunu yaratmıştır. Bazı İngilizce telaffuzlar ve kelimeler Amerika’ya ulaştıklarında değişmeden kalmışlardır. Bazı yönlerden, Amerikan İngilizcesi İngiliz İngilizcesine göre Shakespeare’in İngilizcesini çok daha fazla anımsatmaktadır. Britanyalıların “Amerikan Deyimleri” olarak adlandırdığı bazı ifadeler aslında zamanla Britanya’da kaybolurken kolonilerde korunmuş olan orijinal İngilizce ifadelerdir (Örneğin rubbish-trash; lend yerine loan ve autumn-fall, başka bir örnek ise Hollywood gangster filmleri ile İngiltere’ye yeniden ithal edilen frame-up kelimesidir). İspanyolca da Amerikan İngilizcesine etki etmiştir (Sonrasında İngiliz İngilizcesine). Canyon, ranch, stampede ve vigilante Amerika’nın batısına yerleşim sürecinde İngilizceye giren İspanyolca kelimelerin örnekleridir. Fransızca kelimeler (Louisiana ile) ve Batı Afrika kelimeleri (köle ticareti aracılığıyla) de Amerikan İngilizcesini etkilemişlerdir (ve dolaylı olarak İngiliz İngilizcesine etki etmişlerdir).

Günümüzde, Amerikan İngilizcesi Birleşik Devletlerin sinemada, televizyonda, popüler müzikte, ticarette ve (internet dahil olmak üzere) teknolojide olan hakimiyeti nedeniyle son derece etkindir. Fakat dünyada başka birçok İngilizce türü de mevcuttur. Örnek vermek gerekirse bu türlerin içinde Avustralya İngilizcesi, Yeni Zelanda İngilizcesi, Kanada İngilizcesi, Güney Afrika İngilizcesi, Hindistan İngilizcesi ve Karayip İngilizcesi bulunur.

Cermen Dil Ailesi

carmen-dil-ailesi

İngilizce Cermen dil ailesinin bir üyesidir. Cermence ise Hint-Avrupa dil ailesinin bir dalıdır.