Alerji nedir, tanısı ve tedavisi nasıl yapılır?

Alerji, genel anlamıyla aynı miktar ve koşullarda başka kişiler için zararsız olan farklı yabancı maddelere karşı, bazı kişilerin aşırı kırılganlık göstermesidir. Ev tozu akarları, polenler, küf mantarları, bakteriler, ev hayvanlarının tüy ve epitelleri, bazı gıda proteinleri, böcek zehirleri benzer biçimde maddeler, alerjinin en sık nedenleri arasında yer alırlar. Alerjinin her ne kadar genetik kaynaklı olduğu düşünülse de vücudun zayıf olduğu dönemlerde (hamilelik, hastalık gibi) çeşitli alerjenlere karşı normalde olmayan alerjik tepkiler gelişebilir. Alerjik hastalıklar, kronik hastalıklar grubunda aile hekimleri tarafınca ilk sırada gösterilmektedir. Bu hastalıklar sıradan bir burun akıntısından öte, çocuklarda düşünme bozukluğu ve minimal beyin hasarına kadar giden farklı tablolar ile seyredebilirler. Bu yazımızda ALERJİ nedir, belirtileri, tedavisi, alerji testleri, korunma yolları ve alerji ilaçları hakkında kapsamlı bilgi bulabilirsiniz.

Alerji nedir ve niçin olur?

Bağışıklık sistemimiz, çevremizde bulunan ve bedenimize burun, nefes yolları, bağlarırsaklar ve deriden giren yabancı ve zararlı maddelere karşı vücudumuzu korumak için çeşitli reaksiyonlar verir. Bu reaksiyonlarla, bağışıklık sistemi hücreleri zararlı maddeleri ortadan kaldırır yada vücuda girmelerini engeller. Alerjide ise bağışıklık sistemi normalde vücut için zararlı olmayan maddelere karşı, bundan bir miktar farklı; sadece vücut için zararlı olan aşırı bir tepki verir.

Bağışıklık sistemi iki ana müdafa yolu izlemektedir: humoral yanıt ve hücresel yanıt. Humoral ve hücresel savunma haricinde, dış ortam ile direk temasta olan organların özel lokal müdafa mekanizmaları mevcuttur. Sağlıklı insanlarda müdafa sisteminin elemanları içinde fizyolojik ve fonksiyonel bir denge söz mevzusudur, fakat alerjik hastalarda bu denge bozulmuştur.

Genetik mekanizmalar tam olarak hemen hemen açıklanamamış olmasına karşın alerjik hastalıklar ailesel eğilim göstermektedirler. Genetik faktörlerin ve spesifik (alerjenler) yada nonspesifik (sigara kullanımı, enfeksiyonlar, egzersiz, ruhsal konum, farklı tedavi protokolleri, vs.) çevresel faktörlerin zaman içinde bir araya gelmesiyle hastalık oluşmaktadır.

Alerji belirtileri

"Alerji emareleri nedir" sorusuna yanıt alabilmek için öncelikle vücudunuzun nelere alerjisi bulunduğunu tam olarak bilmeniz gerekiyor. Ek olarak alerji emareleri kişiden kişiye değişiklık izah edebilir ve belirtilerin şiddeti değişebilir. Genel alerji belirtileri kaşıntı, hırıltılı nefes alıp verme, nefes darlığı ve vücudun çeşitli yerlerinde şişlikler olmakla birlikte bu emareler alerjene ve kişiye nazaran değişebilmektedir. Alerji emareleri bazen yıllarca görülmez, fakat bazı alerjiler yıllar sonrasında geri gelebilir.

Alerjiye neden olan maddeler ve alerji sebepleri

Alerjenler doğal ortamdan veya kimyasal olarak kirletilmiş çevresel ortamdan kaynaklanabilirler. Organik oramdan kaynaklanan alerjenlerin büyük kısmı solunumsal alerjenler grubunu oluşturmaktadır (ev tozu akarları, polenler, küf mantar elemanları, bakteriler, ev hayvanlarının tüy ve epitelleri, bazı besin proteinleri, böcek zehirleri).

Bu alerjenler çoğu zaman yüksek molekül ağırlıklı protein yapısındadırlar. Kirletilmiş çevresel ortamdan meydana gelen alerjenler daha küçük maddelerdir ve vücudun farklı proteinlerine bağlandıktan sonra antijenik özellik kazanırlar (metaller, ilaçlar, gıda katkı maddeleri, lateks, formaldehit, sülfür dioksit, nitrojen oksit, sanayi tozları).

Alerjik rinit tedavisi

Alerjik rinit, klinik olarak, allerjen ile temastan sonra, nazal membranların IgE aracılıklı inflamasyonu sonucu oluşan, burunun semptomatik bir hastalığıdır. Alerjik rinit genel bir halk sağlığı problemi olup, topluluğun averaj %30'unu etkilemektedir ve sıklığı giderek artmaktadır. Alerjik rinit erişkinlerde işe, çocuklarda okula devamsızlığın en önemli nedenlerindendir. Semptomların kontrol altına alınamaması yaşam kalitesinin azalmasına, okul performansının düşmesine ve sosyal aktivitelerde bozukluklara neden olmaktadır.Bu nedenle alerjik rinitin erken dönemde tanısının konulması ve tedavisinin uygulanması önem taşımaktadır.